«Αφιερώνεται, στους λαούς εκείνους που πορεύονται μέσα στο χρόνο δίχως να μαθαίνουν από τα λάθη του παρελθόντος… και στους ανθρώπους εκείνους που ζουν το τώρα, δίχως να υπολογίζουν ότι αυτό δεν αποτελεί παρά συνέχεια του χτες και οιωνό του αύριο…»

Λίγο μετά τα μέσα του 2007 (όπως πληροφορήθηκα), ένα παράξενο άγαλμα βρέθηκε ξαφνικά μπροστά από το καλαίσθητο κτίριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου στην Αθήνα. Μου είχαν μιλήσει για αυτό γνωστοί μου και με παρότρυναν να επισκεφτώ την πρωτεύουσα για να το δω. Από τη μεριά μου το αντίκρισα για πρώτη φορά τις τελευταίες ημέρες του Οκτώβρη που μας πέρασε, μέσα από ένα λεωφορείο κατευθυνόμενος προς την Ομόνοια. Ομολογώ πως όντως μου κίνησε αμέσως την περιέργεια.
Το γλυπτό αυτό έμοιαζε με έναν σκεπτόμενο Νάζγκουλ (οι φίλοι του Τόλκιν και του άρχοντα των Δαχτυλιδιών θα καταλάβουν ακριβώς τι εννοώ), του οποίου το πρόσωπο φυσικά δε φαινόταν μιας και καλυπτόταν από την μυστηριώδη κάπα του. Ήταν στημένο πάνω σε έναν λευκό κύβο από μάρμαρο ενός περίπου μέτρου σε ύψος.

Λίγες εβδομάδες αργότερα έπεσαν στην αντίληψή μου ορισμένα έγγραφα διαμαρτυρίας που αφορούσαν στην τοποθέτηση του εν λόγω αγάλματος μπροστά από το καλαίσθητο, κλασσικής αρχιτεκτονικής κτίριο του Αρχαιολογικού Μουσείου.
«Απομακρύνετε πάραυτα το έκτρωμα που προσβάλλει την αισθητική μας» ήταν από ότι θυμάμαι το κεντρικό νόημα των ενστάσεων των κατηγόρων, ενώ από κάτω υπήρχαν αρκετές δεκάδες υπογραφές.

Έτσι άρχισα να ρωτάω δεξιά κι αριστερά τι συνέβαινε επιτέλους με το άγαλμα αυτό, ποιος ήταν ο καλλιτέχνης του και τι ακριβώς ήθελε να δηλώσει η παράξενη και σκοτεινή αυτή παρουσία έξω από το κτίριο του μουσείου. Η αλήθεια είναι ότι δεν κατάφερα να μάθω και πολλά (ίσως και να μην το έψαξα όσο θα έπρεπε), παρ’ όλα αυτά το μόνο που μπόρεσα να αλιεύσω είναι πως η σκοτεινή αυτή φιγούρα συμβόλιζε στην πραγματικότητα την ιστορία (της χώρας μας;) που είναι και η ίδια σκοτεινή.
Εκείνη τη στιγμή ομολογώ πως με διαπέρασε ένα ρίγος, ενώ ταυτόχρονα με κυρίευσε ένας απίστευτος κατακλυσμός σκέψεων. Σκεφτόμουν πως μπορεί με την προσθήκη του συγκεκριμένου αγάλματος το τοπίο να «έχανε» κάπως, πλην όμως ο συμβολισμός της τοποθέτησής του στο συγκεκριμένο σημείο δεν θα μπορούσε παρά να αποπνέει στον υποψιασμένο και σκεπτόμενο επισκέπτη αισθήματα αυτοκριτικής, δίψας για μεγαλύτερη γνώση, ευθύνης και αυτογνωσίας.
Την πρώτη ημέρα του Δεκέμβρη αποφάσισα να το επισκεφτώ από κοντά και να το φωτογραφήσω. Είχα βλέπετε ήδη πάρει την απόφαση πως μέσα στο επόμενο διάστημα όφειλα να γράψω ένα άρθρο επικαιρότητας για να σας μεταφέρω τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου.
Η ανάγκη για τη συγγραφή του έγινε ακόμα πιο επιτακτική όταν τις πρώτες ημέρες του νέου έτους διαπίστωσα ότι το άγαλμα δεν βρισκόταν πια στη θέση του. ʼγνωστο το γιατί είχε γίνει άφαντο και δυστυχώς δεν είμαι σε θέση να σας πω εάν αυτό είναι προσωρινό ή τελεσίδικο.
Το μόνο σίγουρο είναι πως έστω και για λίγους μήνες, η σκοτεινή αυτή παρουσία μας υπενθύμισε το.. «χρέος» που έχουμε όλοι οι πνευματικοί αναζητητές, ανεξαρτήτως ιδεολογικών ή άλλου είδους διαφορών. Αναφέρομαι στο αδιάκοπο «ψάξιμο» για την εύρεση και τη διάδοση της γνώσης στις επόμενες γενιές.
Και στις μέρες μας (αν συνυπολογίσει κανείς την απομάκρυνση ορισμένων κοινωνικών ταμπού του παρελθόντος, αλλά και της τεχνολογικής επανάστασης) κάτι τέτοιο είναι περισσότερο εφικτό από ποτέ. Διότι είναι ηλίου φαεινότερον πως εάν σε αυτή τη χώρα διακατεχόμασταν έστω και για λίγους μήνες από το αίσθημα του ρεαλισμού, θα έπρεπε να είχαμε στήσει παρόμοιους Νάζγκουλς έξω από όλα τα κτίρια που σχετίζονται με τη διδασκαλία της ιστορία της Ελλάδας, ξεκινώντας φυσικά από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων.. όσο άσχημα κι αν δείχνουν, όσο κι αν μας φοβίζει το άγνωστο και το απόκρυφο.

Από την είσοδο του σπηλαίου του Αρχανθρώπου στη Χαλκιδική: «Η μελέτη του παρελθόντος χρειάζεται για να πορευτούμε στο μέλλον».