Περί πραότητος και απλότητος
Εισαγωγικά
Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω και να σας εξηγήσω, μέσω σχολιασμού και επαύξησης, την Ορθόδοξη Χριστιανική αντίληψη της πραότητας και της απλότητας. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης προσωπικότητας έχουν κατά τη γνώμη μου παρανοηθεί. Ας αναρωτηθεί ο καθένας σας τι σημαίνει για αυτόν η απλότητα και η πραότητα, προτού συνεχίσει την ανάγνωση. Πως θα εξέφραζε την πραότητα απέναντι σε κάποιον άλλο και πως την απλότητα. Είμαι σίγουρος πως θα βρεθείτε, οι περισσότεροι τουλάχιστον, προ εκπλήξεως όταν διαβάσετε τα όσα παραθέτω.
Ευελπιστώ να σας μεταφέρω όσο περισσότερες πληροφορίες μπορώ, προκειμένου, αν μη τι άλλο παρά να ανταμειφθείτε για το χρόνο της ανάγνωσης τούτου του κειμένου. Φυσικά δεν θα περιοριστώ μόνο στη χριστιανική δογματική αλλά θα επεκταθώ και στις αποκρυφιστικές-εσωτεριστικές μεθόδους που ουσιαστικά προάγουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Χαρακτηριστικά που είναι ονομασμένα διαφορετικά μεν, αλλά στην ουσία τους δε, τα ίδια.
Στα επόμενα δύο κεφάλαια, όπου αναλύω την πραότητα και την απλότητα, αντλώ τα στοιχεία τούτα από το βιβλίο «Κλίμακα», του Αγίου Ιωάννου του Σιναϊτη. Ένα πολύ παλιό βιβλίο το οποίο πωλείται στα περισσότερα βιβλιοπωλεία και αποτελεί ένα εγχειρίδιο για τους ορθόδοξους Χριστιανούς μοναχούς. Στα επόμενα κεφάλαια τόσο θα επεκταθούμε και θα αναζητήσουμε όσο και θα αποπειραθούμε να προσεγγίσουμε την κρυμμένη τούτη γνώση, σε διδασκαλίες του δυτικού αποκρυφισμού και όχι μόνο.
Ας περάσουμε όμως να δούμε το πώς η ορθόδοξη Χριστιανική διδασκαλεία των μοναχών περιγράφει την πραότητα.
Περί πραότητος
Αναζήτησα σε ένα απλό λεξικό τι σημαίνει το «πράος». Η περιγραφή που πήρα ήταν «ο ήπιος στο χαρακτήρα». Αναζήτησα έπειτα το επίθετο «ήπιος» και πήρα την περιγραφή «ο ήρεμος και μαλακός». Συμπεραίνω λοιπόν ότι ο πράος άνθρωπος είναι αυτός που έχει έναν ήρεμο και μαλακό χαρακτήρα. Πράγματι, όσους ρώτησα σχετικά με το επίθετο «πράος» μου έδωσαν μια περιγραφή, λίγο πολύ, παρόμοια. Ότι πράος είναι ο ήρεμος άνθρωπος, αυτός που δεν αντιδρά όταν τον πειράζεις, ή που αν αντιδρά είναι ήπια η αντίδραση αυτή. Αυτός που μπορείς να του επηρεάσεις, το μαλακό του, χαρακτήρα και να τον κατευθύνεις χωρίς να αντιδρά. Αυτός που δεν αποτελεί πρόβλημα ή που θα κάνει πίσω αντί να κυνηγήσει τα «θέλω» και τα «επιθυμώ» του. Αυτός που αποφεύγει τις μάχες, την αντίσταση, την επίθεση. Αυτός που σαν φύλλο στον άνεμο, ο χαρακτήρας του, παρασύρεται από τις καταστάσεις χωρίς αντίσταση, διότι η αντίσταση από μόνη της δεν ορίζεται σαν χαρακτηριστικό της πραότητας και ο οποίος φοβάται και αποσύρεται όταν οι καταστάσεις γύρω του είναι εχθρικές ή μαχητικές.
Μια όχι και τόσο θετική άποψη για τους πράους ανθρώπους. Δε λέω μπορεί να φταίει και το «αντιπροσωπευτικό δείγμα» ή και οι άνθρωποι που κλήθηκαν να απαντήσουν στην ερώτησή μου. Όπως και να έχει, ας δούμε πως περιγράφει η «κλίμακα», στον 24ο λόγο της, την πραότητα:
Η πραότης είναι μια αμετακίνητη κατάσταση του νου, που παραμένει η ίδια και στις τιμές και στις περιφρονήσεις.
Να σημειώσουμε εδώ ότι οι καταστάσεις του νου είναι, στο Χριστιανικό δόγμα, οι καταστάσεις της λογικής και όχι των συναισθημάτων (που ονομάζονται καταστάσεις της καρδιάς). Για παράδειγμα οι απόψεις, οι σκέψεις, τα συμπεράσματα, οι μνήμες και άλλα παρόμοια, είναι καταστάσεις του νου. Κυρίως όμως σαν καταστάσεις του νου, είναι οι απόψεις και τα συμπεράσματα, διότι τα υπόλοιπα θεωρούνται σαν στοιχεία του νου.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι η πραότητα εκφράζεται σαν την αμετακίνητη στάση ως προς τις απόψεις και τα συμπεράσματα που έχει κάποιος. Είτε δέχεται για αυτά τιμητικά σχόλια είτε περιφρονητικά. Ειδικότερα το χωρίο τούτο αναφέρεται στην αμετακίνητη στάση κάποιου ως προς την άποψη, του «ποιος και τι είμαι», απέναντι στα τιμητικά και περιφρονητικά σχόλια. Κάτι που προϋποθέτει την αυτογνωσία και ταυτόχρονα προφυλάσσει κάποιον από το «να πάρει αέρα στα μυαλά» ή να απογοητευτεί από τα περιφρονητικά σχόλια. Με λίγα λόγια μας λέει πως ο πράος άνθρωπος γνωρίζει ποιος είναι και κατ’ επέκταση τι θέλει, προφυλάσσοντας τη νόησή του αποτρέποντάς της να επηρεαστεί από τις απόψεις και τις θέσεις των άλλων. Η ακόμα πιο απλά, ο πράος άνθρωπος γνωρίζει ποιος είναι και δεν παρασύρεται από τις τιμές και τις περιφρονήσεις των άλλων. Στο βαθμό που κάποιος αναπτύσσει την πραότητα, στον ίδιο βαθμό και αναπτύσσεται αυτό το γνώρισμα. Να σημειωθεί όμως, ότι η άποψη αυτή (του πράου), τόσο για τον εαυτό του όσο και για ό,τι άλλο, πηγάζει από την αντικειμενική παρατήρηση της αλήθειας. Είναι δηλαδή η αλήθεια και όχι κάποια επιθυμητή ή φανταστική κατάσταση. Φυσικά και δεν φτάνει κάποιος στην πραότητα εύκολα, πρέπει σαφώς να αναπτύξει κάποιες άλλες πνευματικές ιδιότητες όπως είναι η ταπείνωση. Ένα θέμα μεγάλο, για το οποίο θα μιλήσουμε στο μέλλον. Επιγραμματικά όμως, η ταπείνωση κατά τη Χριστιανική διδασκαλία, είναι η ιδιότητα του να αποδέχεσαι την αλήθεια, αντικρίζοντας τον πραγματικό σου εαυτό ή την αληθινή κατάσταση της πραγματικότητας γύρω σου, χωρίς να λες ψέματα στον εαυτό σου, προκειμένου να αισθανθείς δυνατός ή ικανός ή ό,τι άλλο. Ας συνεχίσουμε λοιπόν.
Πραότης σημαίνει, το να προσεύχεσαι ειλικρινώς για τον πλησίον σου, χωρίς να ενοχλείσαι καθόλου από τις ταραχές που σου προξενεί.
Να σημειώσουμε εδώ ότι οι Χριστιανοί μέσω της προσευχής, εκφράζουν την θέληση και την επιθυμία τους στο Θεό ενώ ταυτόχρονα έτσι, Του ζητούν να τις πραγματοποιήσει, να τους ακούσει. Επιπρόσθετα υπάρχει στο Χριστιανικό δόγμα, η συνήθεια του να προσεύχεται κάποιος για τον πλησίον του. Για τον άλλο άνθρωπο. Είτε είναι εχθρός του είτε φίλος του. Γενικότερα πάντως, μέσω της προσευχής εκδηλώνεται η επικοινωνία του θείου με τον άνθρωπο. Όσο πιο ειλικρινής και πραγματική είναι η προσευχή τόσο μεγαλύτερη και διευρυμένη είναι η επικοινωνία μεταξύ Θεού-ανθρώπου, για αυτό και τόσο περισσότερο εισακούεται η προσευχή του, δηλαδή πραγματοποιείται αυτό που θέλει και επιθυμεί ο προσευχόμενος.
Στο χωρίο τούτο λοιπόν μας περιγράφεται ότι ο πράος δεν ενοχλείται καθόλου από τις ταραχές που του προξενούν οι άλλοι άνθρωποι. Δεν επιτρέπει να αλλάξει η ψυχική του κατάσταση (και όχι πλέον η νοητική), από τις πράξεις των άλλων ανθρώπων. Ακόμα κι αν είναι ενοχλητικές, έχει αναπτύξει τη δύναμη και την δυνατότητα να μην επιτρέπει την αναταραχή της ψυχικής του γαλήνης ή ευθυμίας ή δυναμικότητας ή όποιου άλλου συναισθήματος έχει κατά την ώρα. Θεωρούμε τη ψυχική ηρεμία σαν τη κατάσταση όπου τα συναισθήματα είναι συνεχόμενα και σταθερά στο χρόνο, κι αν αλλάζουν, γίνεται κάτω από συνειδητοποιημένες αιτίες. Έτσι η πραότητα στο βαθμό που αναπτύσσεται, επιφέρει την συνειδητή αποτροπή των συναισθημάτων να αλλάξουν ή απλούστερα, την τιθάσευσή τους.
Δε σταματά όμως εδώ. Ο πράος άνθρωπος όχι μόνο ελέγχει και αποτρέπει τα συναισθήματα να φουντώσουν ανεξέλεγκτα, αλλά και δε σταματά να προσεύχεται για τη πραγματοποίηση αυτού που θέλει ή επιθυμεί. Ανεξάρτητα από τις συνθήκες του περιβάλλοντός του ή των περιστάσεων γύρω του, πρέπει και μπορεί να παραμένει τόσο ατάραχος όσο και ανεπηρέαστος, καθηλωμένος στο θέλω ή το επιθυμώ του. Άλλωστε η θέληση και η επιθυμία είναι κι αυτές συναισθηματικές καταστάσεις. Είναι κι αυτές μια κατάσταση της καρδιάς. Έχοντας κάποια συναισθήματα υπό καταστολή, επιτρέπεις κάποια άλλα να αναπτυχθούν στην θέση τους. Συμπεραίνω λοιπόν ότι καλλιεργώντας την πραότητα, αποκτάται η δυνατότητα για ισχυρά συναισθήματα κατά επιλογή και φυσικά μιας ισχυρής θέλησης και επιθυμίας.
Και πάλι όμως δε σταματά εκεί. Στη Χριστιανική δογματική, προτρέπεται να προσεύχονται ακόμα και για τους εχθρούς. Ακόμα λοιπόν και στη θύμηση κάποιου εχθρού, κατά την προσευχή υπέρ αυτού, πρέπει ο πράος να μένει ατάραχος. Όχι μόνο στη θέα λοιπόν αλλά ακόμα και στη θύμηση, μπορεί ο πράος και παραμένει ανέπαφος. Και μάλιστα όχι μόνο στη θύμηση προσώπων, αλλά ακόμα και καταστάσεων. Ο πράος άνθρωπος οπότε, κρατεί ανεπηρέαστη την συναισθηματική του ηρεμία, ακόμα και στη θύμηση των περιστάσεων ή προσώπων που ειδάλλως θα ανατάραζαν «τη ψυχή του».
Συνοψίζοντας οπότε, συμπεραίνουμε από την ανάλυση του παραπάνω χωρίου, ότι ο πράος άνθρωπος είναι αυτός που μπορεί και κρατά ανέπαφη την εσωτερική του ηρεμία, ανεπηρέαστος τόσο από το εξωτερικό του περιβάλλον όσο και από το εσωτερικό του, τα στοιχεία του νου (όπως παραπάνω περιγράψαμε). Δίκαια λοιπόν ο συγγραφέας της κλίμακας γράφει «Η πραότης είναι βράχος επάνω από την αφρισμένη θάλασσα, που εντελώς ακλόνητος διαλύει όλα τα κύματα, τα οποία τον κτυπούν. […] Η πραότης είναι συνεργός στην υπακοή, οδηγός στην αδελφοσύνη, χαλινός της μανίας, κόψιμο του θυμού, μίμησης του Χριστού, ιδιότης των αγγέλων, δεσμός των δαιμόνων, ασπίδα κατά της πικράς οργής».
Αντιλαμβάνεστε κι εσείς πιστεύω πως η αρχική περιγραφή της πραότητας δεν έχει ομοιότητα με την παρούσα. Δεν θα αναζητήσω το λάθος στους γλωσσολόγους και φιλόλογους, μήτε στους θεολόγους. Αυτό που ενδιαφέρομαι να τονίσω εδώ, είναι πως οι Χριστιανοί, όταν λένε πραότητα, οφείλουν να εννοούν τη δεύτερη περιγραφή και όχι τη πρώτη. Φυσικά αναφέρομαι στους Χριστιανούς που αποδέχονται το βάπτισμα, το οποίο δέχτηκαν όταν ήταν νήπια και κατ΄ επέκταση μωροί.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν, να δώσουμε την Χριστιανική περιγραφή της πραότητας, που λέει πως ο πράος άνθρωπος:
- Γνωρίζει ποιος είναι, τι θέλει και τι επιθυμεί, απαγορεύοντας τις φιλοφρονήσεις ή τις περιφρονήσεις των άλλων να του τα επηρεάσουν.
- Κρατά την συναισθηματική του κατάσταση σταθερή και ελεγχόμενη, ανεξάρτητα από τις προκλήσεις τόσο του εξωτερικού του περιβάλλοντος όσο και του εσωτερικού του.
Περί απλότητος
Αναζήτησα στο ίδιο λεξικό, τη λέξη «απλός». Η περιγραφή της με κάλυψε. Ο απλός άνθρωπος, είναι ο μη σύνθετος. Για να μην σταματήσω τα «περί απλότητος» εδώ όμως, και επειδή γνωρίζω πως δε σας κάλυψα, θα συνεχίσω σε μια σύντομη ανάλυση.
Λογικά προσεγγίζοντας, ο μη σύνθετος άνθρωπος, είναι ο ευθύς, αυτός που δεν υποκρίνεται, αυτός που δεν δρα με πονηρό τρόπο. Αυτός που εκδηλώνει τον πραγματικό του εαυτό απέναντι σε κάθε άνθρωπο. Γράφει και πάλι στον 24ο λόγο της, η Κλίμακα :
«Η απλότης είναι μια συνήθεια και συμπεριφορά της ψυχής αποίκιλη, που δεν κινείται σε κανέναν κακό λογισμό. […] Πρώτο γνώρισμα της παιδικής ηλικίας είναι η αποίκιλη απλότης. […] Ευθύτης σημαίνει απερίεργη σκέψης, ανυπόκριτη συμπεριφορά, ομιλία φυσική και ανεπιτήδευτη.»
«Η υποκρισία είναι μια κατάστασις όπου το σώμα, οι εξωτερικές δηλαδή εκδειλώσεις, ευρίσκεται σε αντίθεση με την ψυχή. Είναι δε η κατάστασις αυτή περιπλεγμένη με παντός είδους κακές σκέψεις και επινοήσεις.»
«Απονήρευτος άνθρωπος σημαίνει καθαρά φύσις της ψυχής, όπως ακριβώς επλάσθη, που συνεργάζεται και συνομιλεί εύκολα με όλους τους ανθρώπους.»
«Πονηρός σημαίνει, άνθρωπος που κάνει ψεύτικες προβλέψεις και που φαντάζεται ότι αντιλαμβάνεται τους λογισμούς των άλλων από τα λόγια τους, και τα μυστικά των καρδιών τους από τις εξωτερικές κινήσεις.»
Τι λόγια θα μπορούσε κάποιος να πει προς ολοκλήρωση των παραπάνω νοημάτων. Σας προτρέπω να διαβάσετε τις 3 περίπου σελίδες που αφιερώνει η «Κλίμακα» στην περιγραφή της και φυσικά να τις σκεφτείτε όχι να τις πιστέψετε. Ωστόσο απαιτούνται μερικές διευκρινήσεις.
Ο απλός άνθρωπος είναι αυτός που δεν παίζει κανένα ρόλο πέραν του να είναι ο εαυτός του. Όταν θέλει να βελτιώσει τον εαυτό του, δεν προσπαθεί να αναπτύξει ένα νέο ρόλο τον οποίο και θα παίζει. Αυτό που κάνει είναι να αναπτύσσει μια καινούρια ιδιότητα (π.χ. της πραότητας) του εαυτού του. Θα μιλήσουμε στο επόμενο κεφάλαιο για το πώς μια καινούργια ιδιότητα αναπτύσσεται και καλλιεργείται-συντηρείται ζωντανή.
Ο μη σύνθετος άνθρωπος είναι αυτός που πέραν του εαυτού του και των ιδιοτήτων του, δεν έχει άλλα «πρόσωπα», άλλους εαυτούς-ρόλους που φανερώνει ανά περιστάσεις. Είναι αυτός που ανεξάρτητα του τι κάνουν οι άλλοι ή το τι γίνεται γύρω του, είναι και παραμένει ο εαυτός του. Φυσικά και εκφράζει τις απαιτούμενες ιδιότητες του εαυτού του ανάλογα των περιστάσεων αλλά κάνει ακριβώς αυτό και μόνο αυτό. Εσκεμμένα τονίζω τούτο το σημείο, διότι είναι το σημαντικότερο χαρακτηριστικό της απλότητας. Απλότητα σημαίνει το να είσαι εσύ, ο εαυτός σου και να εκφράζεις τις ιδιότητές σου όταν και όπως κρίνεις ότι απαιτούν οι περιστάσεις. Δε σημαίνει να απαρνείσαι τον εαυτό σου παίζοντας κάποιο ρόλο, μιμούμενος κάποιον άλλο ή κάποιο άλλο πρότυπο. Διότι, όπως προείπα, έτσι αρνείσαι τον ίδιο σου τον εαυτό βάζοντάς τον στην άκρη καθώς γίνεσαι «κάποιος άλλος» ή «κάτι άλλο». Κι όσο περισσότερο είσαι ένας «άλλος», τόσο περισσότερο παύεις να «είσαι εσύ» (Εγώ Είμαι), τόσο περισσότερο ξεφτίζεις την ατομικότητά σου, πουλώντας την για «ένα πιάτο φακή».
Πως όμως κάποιος μπορεί να πάψει να είναι ένας «άλλος» και να γίνει ο εαυτός του; Απλούστατα, με το να μη είναι οι εξωτερικές του εκδηλώσεις, αυτές του σώματος, σε αντίθεση με τη ψυχική του κατάσταση. Εδώ το ψυχική περιλαμβάνει τις νοητικές και συναισθηματικές καταστάσεις. Να φέρεται και να πράττει δηλαδή, όπως αισθάνεται και να αισθάνεται όπως φέρεται και πράττει. Να πιστεύει τις απόψεις του και να αναζητά την αλήθεια. Να μην αντιτίθεται στον εαυτό του, με λίγα λόγια.
Ας περάσουμε όμως να δούμε ένα από τους πολλούς τρόπους ανάπτυξης πνευματικών ιδιοτήτων. Τον καλύτερο κατά την άποψή μου.
Πνευματική αρχιτεκτονική
Αρχικά να τονίσω πως οι ιδιότητες του πράου και απλού ανθρώπου, δεν είναι γνώρισμα μόνο του Χριστιανικού δόγματος. Όλες οι σοβαρές διδασκαλίες περί των ιδιοτήτων της ανθρώπινης ψυχής, εμπεριέχουν τα στοιχεία που σας παρουσίασα, μεταξύ των άλλων. Με απλά λόγια, η Αλήθεια είναι μια, απλά περιγράφεται διαφορετικά από το κάθε Μεγάλο διδάσκαλο ή Μεσσία ή προφήτη ή κτλ. Κατά τον ίδιο τρόπο που, αν ζητήσω μια περιγραφή του μολυβιού (το οποίο κρατώ) από τριάντα άτομα, θα πάρω και τριάντα (ελαφρός ή μη) διαφορετικές περιγραφές. Παρόλο που το μολύβι είναι ένα.
Ανέφερα ότι «το να παίζεις ένα ρόλο… σε αντίθεση με την ψυχική σου κατάσταση», επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Ωστόσο το παίξιμο του ρόλου, είναι ένα από τα τρία στοιχεία της «τεχνικής» που θα σας παρουσιάσω. Από μόνο του είναι αρνητικό αλλά σε συνδυασμό με τα άλλα δύο, επιφέρει τέλεια αποτελέσματα. Τα τρία λοιπόν στοιχεία αυτά (και όχι βήματα) είναι :
Στοιχείο Πρώτο
Πρώτα πρέπει να συλλάβουμε διανοητικά την ιδιότητα αυτή σαν δική μας. Αφού αποφασίσουμε τι επιθυμούμε να αναπτύξουμε, το αναλύουμε (όπως έκανα εδώ με την πραότητα για παράδειγμα) με σκοπό να το κατανοήσουμε. Φυσικά η ανάλυση δεν πρέπει να είναι εκτενής πολύ, διότι θα χαθούμε σε ένα τεράστιο δικτυωτό σχηματισμό, όπως και ενώνονται οι έννοιες (τούτες και όχι μόνο) μεταξύ τους. Έχοντας κατανοήσει και συνειδητοποιήσει το τι επιθυμούμε, βάζουμε σε δράση τη βούλησή μας και πλέον αφήνουμε τον εαυτό μας να «θέλει». Τι να θέλει όμως; Στο σημείο αυτό συλλαμβάνουμε διανοητικά τον εαυτό μας να φέρεται και να αισθάνεται σαν κάτοχος της ιδιότητας αυτής. Φανταζόμαστε το πώς θα αισθανόμασταν και το πώς θα εκφράζαμε με τη συμπεριφορά μας το συναίσθημα αυτό. Βλέπουμε με τα μάτια του μυαλού μας, τον εαυτό μας να φέρεται έτσι όπως αισθανόμαστε τον εαυτό μας να αισθάνεται.
Δε μπορώ να σας περιγράψω περισσότερο αναλυτικά το «πως», παρά λέγοντάς σας ότι πρέπει να αφήσετε και να επιτρέψετε τον εαυτό σας να θέλει, αυτό που συνέλαβε διανοητικά. Αλλά η ιδιότητα που αποφασίσατε να αναπτύξετε, είναι ένα «ψυχικό» στοιχείο και όχι ένα πακέτο συμπεριφοράς. Δηλαδή είναι μια συναισθηματική κατάσταση και όχι μια συμπεριφορά, άσχετη με τη συναισθηματική κατάσταση. Κάτι το οποίο σημαίνει ότι έχει μεγαλύτερη σημασία να δείτε το πώς θα αισθανόσασταν, παρά το πώς θα συμπεριφερόσασταν.
Στοιχείο Δεύτερο
Το δεύτερο στοιχείο είναι και το περισσότερο συνηθισμένο. Ουσιαστικά είναι το «παίξιμο του ρόλου». Φυσικά εδώ σαν ρόλο εννοώ τόσο την εξωτερική δράση σύμφωνα με τις εποπτικές εικόνες που συλλάβατε στο πρώτο στοιχείο, όσο και την εσωτερική κατάσταση. Ουσιαστικά, μιμηθείτε την εξωτερική συμπεριφορά και αναπαράγετε τα συναισθήματα που νοιώθατε, κατά την «φανταστική» σύλληψη της ιδιότητας (πρώτο στοιχείο). Με απλά λόγια, δράστε σαν να είχατε πραγματικά την ιδιότητα αυτή. Για την αλήθεια, όλοι οι άνθρωποι έχουν όλες τις ιδιότητες που υπάρχουν. Απλά θα πρέπει να το συνειδητοποιήσουν πρώτα και να ζήσουν σε σχέση με αυτές έπειτα. Εδώ λοιπόν, μαθαίνουμε το πώς θα ζούσαμε με την συμπεριφορά που αντιληφθήκαμε. Να αισθανόμαστε καθώς θα πράττουμε και να πράττουμε καθώς θα αισθανόμαστε. Ή ακόμα καλύτερα, να ζούμε σε σχέση με τη νέα μας ψυχική ιδιότητα.
Οι περισσότεροι απλοί άνθρωποι, όταν εντυπωσιάζονται συνειδητά ή ασυνείδητα, από τη συμπεριφορά κάποιου άλλού, τη μαγνητοσκοπούν. Έπειτα την μιμούνται και μερικοί την αναλύουν στο πως «θα αισθανόντουσαν» καθώς θα την μιμούνται. Όπως κατανοείτε, μέσω της μίμησης της εξωτερικής συμπεριφοράς, χάνουμε την εσωτερική κατάσταση. Όπως και προείπαμε, οι ψυχικές ιδιότητες, είναι εσωτερικές καταστάσεις για τις οποίες η εξωτερική συμπεριφορά είναι μόνο μια έκφραση. Απλούστερα λοιπόν, κάποιος που μόνο μιμείται, χάνει την εσωτερική κατάσταση, χάνει το δικαίωμα του να είναι πραγματικός και αληθινός. Γίνεται σαν όλους αυτούς που φαίνονται να είναι, μα δεν είναι τίποτε. Κάτι το οποίο φαίνεται πάντα στις δύσκολες στιγμές ή στη πραγματοποίηση δύσκολων έργων.
Στοιχείο Τρίτο
Έχοντας κάποιος πρώτα συνειδητοποιήσει και έπειτα ζήσει (και εξακολουθεί να ζει) σε σχέση με μια ψυχική ιδιότητα, του απομένει μόνο να αρχίσει να ορίζει τον εαυτό του με αυτή την ιδιότητα. Δηλαδή σαν «απλός άνθρωπος» που είναι, καθώς θα φέρεται ως ο εαυτός του, να συνυπολογίζει σαν «δική του» τη νέα τούτη ιδιότητα. Όταν θα εκφράζει τον εαυτό του, να μη θεωρεί τις νέες του ιδιότητες σαν ξένες ή σαν νέες ή σαν μη δικές του ακόμα. Όλες οι ιδιότητες με τις οποίες ζει σε σχέση, είναι δικές του. Νέες ή παλιές. Αυτό που ισχύει είναι πως όσο περισσότερο ζεις σε σχέση με κάτι, τόσο πιο πραγματικό είναι για σένα και γίνεται για τους άλλους. Άρα και όσο περισσότερο ζεις σε σχέση με την κατοχή της ιδιότητας αυτής, τόσο περισσότερο την κατέχεις. Προσοχή λοιπόν σε αυτό το σημείο, διότι στο βαθμό που κάποιος καλλιεργεί την απλότητα και είναι απλός, στον ίδιο βαθμό καταφέρνει να ακολουθεί ολοκληρωτικά αυτή τη μέθοδο.
Τα τρία παραπάνω στοιχεία που παρουσίασα, δεν είναι τα βήματα που απλά θα πρέπει κάποιος να ακολουθήσει ώστε να αναπτύξει μια νέα ψυχική ικανότητα. Είναι τα τρία στοιχεία που απαρτίζουν μια διαδικασία, στην οποία το καθένα ενώνεται με τα άλλα δύο σχηματίζοντας ένα τρίγωνο. Το τρίγωνο της Πνευματικής Αρχιτεκτονικής, είναι κάτι που διδάσκεται αργά ή γρήγορα, στους μαθητές κάθε σοβαρού τάγματος εσωτεριστών, είτε με αυτή είτε με άλλη ονομασία. Τούτο το τρίγωνο υπάρχει σε κάθε θρησκευτικό δόγμα, το οποίο «γεννά» ανθρώπους Άγιους ή Δυναμικούς ή Ατομικότητες κτλ. Ως διαδικασία λοιπόν, ακολουθούμε την όποια σειρά και τις όσες επαναλήψεις, θέλουμε και κρίνουμε σκόπιμο. Ουσιαστικά δε σταματούμε ποτέ να ακολουθούμε την διαδικασία τούτη, για κάθε ιδιότητα, για όσο θα ζούμε. Κάνοντας τη ζωή μας μια υπαρκτή απόδειξη του συνόλου των εσωτερικών μας ιδιοτήτων. Της ίδιας μας της ψυχής, που είναι και αθάνατη.
Ωστόσο, σημαντικότατο ρόλο παίζει η πραότητα, όπως την περιγράψαμε. Διότι προστατεύει και κρατά το πνεύμα σταθερό, καθηλωμένο και συνεκτικά δεμένο με το Εγώ, ώστε αυτό να Είναι και να Γίνεται. Επιπρόσθετα, χρειάζεται να αναπτυχθεί και η πίστη, σαν ψυχική ιδιότητα. Πρέπει να πιστεύετε ότι αυτό που αποφασίσατε να κάνετε, θα επιφέρει τα αποτελέσματα για τα οποία και αποφασίσατε να το κάνετε. Θα πρέπει να πιστεύετε ότι η ψυχική ιδιότητα που θα αναπτύξετε, θα είναι αυτό που ορίζει ότι είναι. Η πίστη είναι μια ιδιότητα της ψυχής. Είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο, το ποίο πρέπει και θα αναλυθεί. Είναι ο δρόμος που οδηγεί ένα Άτομο, στην δύναμη και την ελευθερία. Αλλά όλα έρχονται με μια σειρά. Και όλα εκφράζονται ή εμφανίζονται διαφορετικά ανάλογα με το που στέκεται κάποιος.
Οι γέφυρες της γνώσης
Οι ιδιότητες της πραότητας και της απλότητας, δεν είναι μόνο Χριστιανικά γνωρίσματα. Κάθε εσωτεριστής, αναπτύσσει τις ιδιότητες αυτές ή μέρη τους (όπως εδώ παρουσιάστηκαν) με άλλο τρόπο ή άλλο όνομα. Για παράδειγμα, ο δυτικός εσωτεριστής, καλλιεργεί «την απρόσβλητη συναισθηματική κατάσταση» υψώνοντας νοητικές ασπίδες γύρω του ή με το να ζει σε σχέση με την ύπαρξη μιας «φανταστικής» σφαίρας που τον περιβάλλει και τον προστατεύει. Κάποιος επηρεασμένος από ανατολικά δόγματα, καλλιεργεί την απλότητα και το να είναι ο εαυτός του, με το να διαλογίζεται (κάποια είδη διαλογισμού) ή με το να καθαρίζει τα «τσάκρας» του (ενεργειακά κέντρα). Πολλά ακόμα μπορούσα να σας παρουσιάσω εδώ, μα είναι φανερά στα μάτια του προσεκτικού Αναζητητή της Αλήθειας και της γνώσης. Αρκεί να συγκρίνετε την ουσία μιας σοβαρής διδασκαλίας με αυτή μιας άλλης.
Ωστόσο, ακόμα και οι πνευματικές ιδιότητες κάποιας ψυχής, δεν είναι απαραίτητο πως θα είναι πάντα υπαρκτές και «παρούσες στην ψυχή» κάποιου. Είναι σίγουρο πως θα «τύχει», η συνειδητή επιλογή για την ανάπτυξη μιας ιδιότητας, να είναι μια διαδικασία, ένας δρόμος, που θα περνά μέσα από την ολοκληρωτική ή μερική εκμηδένιση μιας άλλης ή κάποιων άλλων. Μπορεί λόγω κάποιων επιλογών μας, να απαιτείται η υποχώρηση της ίδιας μας της πραότητας, της δύναμης ή και της ύπαρξής μας. Από εμάς εξαρτάται το τι επιλογές θα κάνουμε. Από εμάς περιμένουν επομένως αυτές οι επιλογές να πραγματοποιηθούν.
Όπως λοιπόν σε μια σκακιέρα, τα πράγματα οδηγούν σε ένα «ματ», σε ένα τέλος, έτσι και εδώ. Στη περίπτωσή μας, αν και η σκακιέρα έχει άπειρα τετράγωνα, κάποιες επιλογές μας, περιορίζουν σιγά σιγά τις επόμενες επιλογές-κινήσεις μας. Έτσι πολλοί μιλούν ότι η ύπαρξη είναι ένας διαρκής πόλεμος. Ένα μεγάλο παιχνίδι σε μια τεράστια σκακιέρα. Άλλοι χάνουν κι άλλοι νικούν. Δε το βλέπω όμως, εγώ έτσι. Μπορεί η ανάπτυξη μιας ψυχικής ιδιότητας, να πραγματοποιείται μέσω της καταστροφής κάποιας ή κάποιων άλλων, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το παιχνίδι της ύπαρξης είναι ένας πόλεμος. Όλοι είναι ελεύθεροι να επιλέξουν. Όσοι επιλέγουν ύπαρξη, υπάρχουν. Όσοι επιλέγουν δύναμη, δυναμώνουν. Όσοι συνήθισαν και επαναπαύτηκαν στην οπισθοχώρηση, θα οπισθοχωρούν. Όσοι οπισθοχώρησαν στην ανυπαρξία, θα χαθούν. Όλοι οι δρόμοι όμως οδηγούν σε Ένα τέλος και έχουν Μία αρχή. Ξεκινούν από την ανυπαρξία και τελειώνουν στη Θέωση. Απλά, όσοι βιάζονται, επιλέγουν τον πιο ευθύ δρόμο, ο οποίος όπως πάντα είναι ο δυσκολότερος. Όσοι δε βιάζονται, κινούνται σιγά και έμμεσα. Κι όποιοι διαθέτουν όλο το χρόνο του σύμπαντος, δε προσπαθούν καθόλου παρά μένουν στην ανυπαρξία ή επιστρέφουν πολύ γρήγορα σε αυτή. Λογικό δεν είναι;
Για αυτό λοιπόν σας προτρέπω να συνειδητοποιήσετε πως υπάρχετε όχι μόνο εδώ αλλά και στον άλλο κόσμο, στον φανταστικό, στον μη υλικό. Προσπαθήστε να είστε ένα Εγώ μέσα στους Εμείς και όχι ένας άλλος ανάμεσα σε αυτούς. Διεκδικείστε το έννομο δικαίωμα του να είστε ένα άτομο και όχι μια σκιά. Καλλιεργείστε την πραότητα και μέσω αυτής θα αναπτύξετε την απλότητα. Σιγά σιγά έτσι, θα αποκτάτε μια στάση ζωής που θα δηλώνει με τη θετική έννοια και έμπρακτα ότι : «Εγώ είμαι… ανεξάρτητα του τι κάνεις εσύ. Εγώ είμαι… ανεξάρτητα του τι γίνεται γύρω μου. Δεν εξαρτάται η ψυχή μου από εσένα. Δεν εξαρτάται η ψυχή μου από τις περιστάσεις. Εγώ είμαι ανεξάρτητος από τούτο τον κόσμο. Είμαι μια ατομικότητα, αυθύπαρκτη και ορισμένη από τις ιδιότητές μου».
Και όπως το σώμα σας έχει κάποια χαρακτηριστικά που το ορίζουν εδώ στο φυσικό κόσμο, έτσι και η ατομικότητά σας έχει χαρακτηριστικά που την ορίζουν στο μη υλικό κόσμο. Τούτα τα χαρακτηριστικά είναι οι ιδιότητες της ψυχής. Κατά τον ίδιο τρόπο λοιπόν, που ορίζεις την ύπαρξή σου σε τούτο τον κόσμο, μέσω των υλικών δράσεων, του σώματος κτλ. Έτσι και η ψυχή, είναι ένα σύνολο από ιδιότητες για τον μη υλικό κόσμο αλλά και τα χαρακτηριστικά της ατομικότητας, που θα την ορίζουν και θα την επιτρέπουν να δρα στον μη υλικό κόσμο. Ζήστε αιώνια λοιπόν.
Επίλογος
Τούτο το κείμενο, περιέχει πολλές πληροφορίες. Μα περιέχει Μόνο πληροφορίες και όχι γνώση. Γνώση είναι το να ζεις σε σχέση με την πληροφορία που «γνωρίζεις». Και η πληροφορία γίνεται γνώση μέσω της πίστης. Δε σας ζητώ λοιπόν να πιστέψετε όσα εδώ γράφω. Σας προκαλώ να ερευνήσετε και να τα κρίνετε, να τα ελέγξετε και πάνω από όλα, να τα σκεφτείτε. Όπως γράφω και στο τέλος του κειμένου «Η αβέβαιη πραγματικότητα» : «Ο καρπός της γνώσεως δεν αξίζει τίποτα, αν δεν η γνώση καρπωθεί με την αξία της, διότι τούτη η γνώση σημαίνει ότι «ζω σε σχέση με τα του μελλόντων καθορίζειν» διαβαίνοντας τα μονοπάτια του χρόνου σε μια αβέβαιη πραγματικότητα».
Τελειώνοντας λοιπόν, δηλώνω πως εγώ δεν είμαι κανένας γνώστης ή μύστης ή μεγάλος διδάσκαλος που γνωρίζει και κάνει σημεία και τέρατα, όπως συνηθίζεται να διαφημίζουν όποιον μιλά για τα «απόκρυφα» της φύσεως. Απλά αποδέχομαι το Χριστιανικό βάπτισμα. Φυσικά ένας Χριστιανός δεν θα έπρεπε ούτε καν να ασχολείται με τη μαγεία, τον αποκρυφισμό κτλ κτλ, τα «δαιμονικά» τούτα πράγματα. Για αυτό και δε ξέρω αν οι σύγχρονοι Χριστιανοί θα αποδέχονταν κάποιον σαν εμένα ως ομόθρησκό τους. Όπως και να έχει η υποχρέωσή μου σαν βαπτισμένος είναι και θα παραμείνει, να γίνω όσο και όπως μπορώ «κατά χάριν Θεός… όμοιος του Χριστού». Προσπαθώντας να μαθητεύσω σε τούτη τη Σχολή που αποκαλείτε σύμπαν. Σαν μαθητής του μόνου Μεγάλου Διδασκάλου που αποκαλείτε Θεός. Γνωρίζοντας πως όλη η δυναμική απόκρυφη γνώση του πολιτισμού μας, πηγάζει ακριβός από την συνειδητοποίηση ότι «ο Μαθητής και ο Δάσκαλος είναι έννοιες σχετικές».
Επιλεκτική βιβλιογραφία
Κλίμακα – Αγ. Ιωάννου του Σιναϊτη
Οι μαγικές δυνάμεις του πνεύματος – William Walker Atkinson
Διάλογοι στον Άθω – Μοναχού, Θεόκλητου Διονυσιάτου
Η επιστήμη των Μάγων – Dr. Gerard Encausse (Papus)