Προκαταλήψεις: η λίστα της τρέλας!

[Antonia]

Με αφορμή τη χθεσινή εκπομπή του Χαρδαβέλλα (αχ, μου έκλεψε το θέμα!!) ανοίγω ένα καινούριο αρκετά ενδιαφέρον topic σε σχέση με παλιές δεισιδαιμονίες, προλήψεις και προκαταλήψεις. Καθημερινά συναντάμε διάφορους «νόμους» βγαλμένους από ανθρώπους με φόβο, πνευματικές ανησυχίες και παράξενες εμπειρίες. Οι προλήψεις είναι προϊόν συμπτώσεων τελικά ή έχουν κάποια βάση; Αν προσπαθήσω να το αναλύσω λίγο, θα συνειδητοποιήσω ότι αυτοί που τις διαδίδουν είναι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, που πέρασαν χρόνια φτώχειας και έζησαν αντιμέτωποι με αντίξοες συνθήκες. Πόση σχέση μπορεί να έχει αυτό; Αν ψάξουμε λίγο καλύτερα τις ρίζες του φαινόμενου αυτού, νομίζω κάτι θα βρούμε. Επίσης οι γιαγιάδες και οι παππούδες που μας μεταφέρουν τις ανησυχίες τους σε μορφή συμβουλής «Μην κάνεις αυτό, κάνε αυτό» είναι άνθρωποι με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης και εκπαίδευσης, πολλές φορές και ανύπαρκτο. Εγώ θα έλεγα ότι όλα αυτά, μάλλον είναι υπερβολές και χαζομάρες, αν όχι τρόπος για να εξηγήσουν (δικαιολογήσουν) παραφυσικά φαινόμενα την παλιά εποχή ή φόβος για το άγνωστο.

Ανοίγω λοιπόν αυτό το θέμα, για να με βοηθήσετε κι εσείς να συγκεντρώσω όλη αυτή την παραφιλολογία που έχει δημιουργηθεί με τα χρόνια, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Προκαταλήψεις για το Σπίτι

• Ποδαρικό. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των «ειδικών» το πρώτο άτομο που θα μπει στο σπίτι μετά την Πρωτοχρονιά πρέπει να είναι καλό, διαφορετικά θα πάει στραβά η χρονιά.
• Όταν μπαίνει κάποιος για πρώτη φορά στο σπίτι σου, να μπει με το δεξί, για να σου πάνε όλα δεξιά!
• Σπάμε ρόδι την Πρωτοχρονιά. (Αυτό ειλικρινά δε θυμάμαι γιατί το κάνουν.)

Προκαταλήψεις για Αντικείμενα/Ζώα

• Μαύρη γάτα Όλοι ξέρουμε όσα μύρια έπονται μετά τη θέασή της.
• Νεκροφόρα. Ακόμα φτύνονται κάποιοι στο στέρνο για να μην τους βρει το κακό που βρήκε το νεκρό.
• Σκάλα. Δεν περνάμε ποτέ κάτω από σκάλα.
• Ψαλίδι. Δεν αφήνουμε ανοιχτό ψαλίδι (αυτό μάλλον για να μην καρφωθούμε ξεκίνησε και κατέληξε δεισιδαιμονία.)
• Καπέλο. Δεν αφήνουμε καπέλο πάνω στο κρεβάτι.
• Καθρέφτης. Σπασμένος = 7 ολόκληρα χρόνια γρουσουζιά!
• Πιάτα. Δεν τρώμε ποτέ σε ραγισμένα ή σπασμένα στην άκρη πιάτα.
• Ποτήρι νερό απαγορεύεται να τσουγγριστεί.
• Καφές. Δεν κάνουμε πρόποση με καφέ, διότι ο καφές σερβίρεται στις κηδείες.
• Τριαντάφυλλα. Προσφέρονται πάντα σε μονό άθροισμα ή ντουζίνα.
• Τραπεζομάντιλο νύχτα δεν τινάζουμε έξω! (Αυτό κάτι έχει να κάνει με τα ψίχουλα και τα κακά πνεύματα που κυκλοφορούν το βράδυ, αλλά πάλι δεν θυμάμαι ακριβώς.)

Προκαταλήψεις για Ανθρώπους και ενέργειες αυτών

• Όταν φεύγει κάποιος που θέλουμε να γυρίσει σύντομα, ρίχνουμε πίσω του νερό, για να κυλήσει γρήγορα, σαν το νερό, και να ξανάρθει.
• Δε σφυρίζουμε νύχτα. (Μάλλον για να μη μας ακούσουν οι δαίμονες.)
• Τσιγάρο. Αν μας επισκεφτούν οι τελευταίοι ανάψτε ένα. Σύμφωνα με τους «ειδικούς» και πάλι θα τους διώξετε μακριά.
• Δε λουζόμαστε ή κάνουμε μπάνιο Μ. Παρασκευή.
• Δεν κόβουμε νύχια τη νύχτα.
• Δε φωνάζουμε κάποιον που κοιμάται με το όνομά του για να ξυπνήσει. Οι νεράιδες θα μάθουν πώς τον λένε και θα τον καλούν συνέχεια.
• Για να δει μια κοπέλα ποιον θα παντρευτεί παίρνει 1 ή 3 λουλούδια απ’ τον επιτάφιο ή 1 ή 3 κουφέτα από γάμο (Προσοχή! Απ’ το δίσκο του παπά και όχι από μπομπονιέρα – δεν πιάνει το κόλπο) και τα βάζει κάτω απ’ το μαξιλάρι της πριν κοιμηθεί.
• Γαλάζια χάντρα για το μάτι, το οποίο φυσικά είναι προκατάληψη. Στα νεογέννητα αγοράζει υποχρεωτικά ο νονός και χαντρούλα για το χεράκι.
• Τα μωρουδίστικα ρουχαλάκια μαζεύονται απ’ έξω πριν τη δύση του ήλιου.
• Η λεχώνα δεν βγαίνει έξω πριν σαραντίσει, κι αν βγει πρέπει πριν πλησιάσει ξανά το μωρό να ανακατέψει στάχτη. Φυσικά, γυρίζει πριν τη δύση του ήλιου στο σπίτι.
• Ξύλο. Το χτυπάμε για να ξυπνήσουν τα κακά πνεύματα που κατοικούν σ’ αυτό και να φύγουν για να μην ακούσουν αυτό που θα πει κάποιος. (Είναι λάθος αγαπητοί μου να το χτυπάτε μετά. Είναι αργά... )
  
• Γλώσσα. Τη δαγκώνουμε όταν λέμε κάτι κακό για να φαρμακωθούμε μόνοι μας από το δηλητήριο (σαν τα φίδια ένα πράμα).
• Κουνιόμαστε απ’ τη θέση μας, μάλλον για να μη μας βρουν και πάθουμε το κακό που ξεστομίσαμε.

Νόμοι στις εκκλησίες

• Οι αδιάθετες γυναίκες απαγορεύεται να αγγίξουν εικόνα και να τη φυλήσουν (προσκύνημα δηλαδή).
• Επίσης δεν κοινωνούν και δεν πίνουν αγιασμό. Πιθανόν να μην πρέπει και να τον αγγίξουν.

Υπάρχουν πολλές προλήψεις για το γάμο. Θα επανέλθω με αυτό σύντομα. Ως τότε, προσθέστε τα δικά σας γνωστά ρητά και ό,τι άλλο ξέρετε.